Paragraaf 3

Onderhoud kapitaalgoederen

Kapitaalgoederen zijn goederen waarvoor investeringen nodig zijn. Het gaat om zaken die daarna regelmatig onderhoud vergen zoals wegen, gebouwen, riolering en groen. Het onderhoud van kapitaalgoederen is van groot belang voor een goede kwalitatieve instandhouding van het openbare voorzieningenniveau. Dit onder meer op het gebied van leefbaarheid, veiligheid, vervoer en recreatie. In deze paragraaf gaan we per kapitaalgoed in op het beleidskader en de daaruit voortvloeiende financiële consequenties.

Financiële consequenties

In onderstaande tabel staan de financiële consequenties van de kapitaalgoederen per programma:

bedragen x € 1.000

Onderhoud kapitaalgoederen

Rekening
2015

Primitieve
Begroting

Actuele
Begroting

Rekening
2016

Verschil

2. Welzijn & educatie

Huisvesting onderwijs

- 2.379

- 2.305

- 2.475

- 2.513

- 38 N

Welzijn- en sportaccommodaties

- 1.039

- 1.109

- 1.217

- 1.029

188 V

3. Ruimtelijke & economische ontwikk.

Verhardingen

- 1.151

- 907

- 1.307

- 1.367

- 59 N

Bruggen en oevervoorzieningen

- 31

- 69

- 134

- 130

4 V

Verkeersvoorzieningen

- 376

- 349

- 349

- 290

59 V

Openbaar Groen

- 572

- 577

- 573

- 533

40 V

Rioleringen

- 2.591

- 2.641

- 2.641

- 2.637

4 V

Rioolheffing

2.771

2.836

2.836

2.781

- 55 N

Baatbelasting

120

69

69

69

- 0 N

6. Bestuur & Dienstverlening

Automatisering

- 971

- 1.364

- 1.124

- 1.140

- 16 N

Totaal onderhoud kapitaalgoederen

- 6.219

- 6.415

- 6.916

- 6.789

127 V

Wegen, kunstwerken en verlichting

1. Wegen

Beleidskader
De gemeente maakt bij het beheer van haar wegen gebruik van een wegbeheersysteem dat een CROW-keurmerk (Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek) voor wegbeheer heeft.

De uitvoering van de MOP (MeerjarenOnderhoudsPlanning) wegen, planjaar 2016, is uitgevoerd. De MOP wegen 2017-2020 is vastgesteld. De onderhoudswerkzaamheden voor deze planperiode zijn afgestemd op het jaarlijks beschikbare budget en worden uitgevoerd op basis van de zogeheten vastgestelde minimumvariant. Met deze minimumvariant wordt de levensduur van de verharding zo lang mogelijk verlengd (in afwachting van groot onderhoud), zonder dat dit leidt tot (meer) onveilige situaties en/of (terechte) aansprakelijkheidsstellingen. Periodiek worden de wegen geïnspecteerd voor het actualiseren van MOP. De inspectie is uitgevoerd in de tweede helft van 2015. De resultaten van die inspectie zijn gebruikt voor het opstellen van de MOP wegen 2017-2020. De Raad heeft in het kader van de programmabegroting 2017-2020 extra middelen beschikbaar gesteld voor het wegenonderhoud, het oplossen van verkeersveiligheidsknelpunten en de aanschaf van een extra smiley. Het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) is in 2013 door u vastgesteld en heeft een looptijd tot en met 2018.

Financiële gevolgen in de begroting / jaarrekening
De werkzaamheden zijn binnen de financiële kaders uitgevoerd.

2. Civieltechnische kunstwerken

Beleidskader
In 2012 is de MOP (MeerjarenOnderhoudsPlanning) Civieltechnische Kunstwerken 2013–2017 vastgesteld. Onderhoud- en vervangingswerkzaamheden worden op basis van de MOP uitgevoerd. Voor het beheer van de civieltechnische kunstwerken (m.n. bruggen) is een beheersysteem operationeel. De gegevens die in het beheersysteem zitten worden regelmatig geactualiseerd en aangevuld.

Financiële gevolgen in de begroting / jaarrekening
De werkzaamheden zijn binnen de financiële kaders uitgevoerd.

3. Openbare verlichting

Beleidskader
In 2013 is de MOP (MeerjarenOnderhoudsPlanning) Openbare Verlichting 2013–2017 vastgesteld. Vervanging van lichtmasten en armaturen gebeurt op basis van de MOP. Voor het beheer en onderhoud van de openbare verlichting participeert de gemeente Ooststellingwerf in de stichting ‘OV Fryslân’. Ooststellingwerf participeert samen met de andere Friese gemeenten en de provincie Fryslân in deze stichting.

Financiële gevolgen in de begroting / jaarrekening
De werkzaamheden zijn binnen de financiële kaders uitgevoerd.

Groen, riolering en gebouwen

4. Groen

Beleidskader
Op 24 januari 2012 is de Notitie Groenbeleid 2011 door u vastgesteld. Hierin is de groenstructuur voor de dertien dorpen van onze gemeente vastgelegd. Met het groenstructuurplan is inzichtelijk gemaakt welk belangrijk groen in de leefomgeving aanwezig is. Ook is aangegeven welke grond de gemeente kan afstoten.

Voor de uitvoering van het groenbeheer gebruiken we een groenbeheersysteem. Dit systeem wordt gebruikt om op basis van landelijke normen (IMAG-normen) te bepalen hoeveel uren nodig zijn en welk budget nodig is om het onderhoud aan de groenvoorzieningen uit te voeren. Het gemiddelde onderhoudsniveau in Ooststellingwerf is in overeenstemming met kwaliteitsniveau B van de Landelijke ‘CROW-kwaliteitscatalogus openbare ruimte’. De beschikbare financiële middelen, afgestemd op het gewenste kwaliteitsniveau, zijn bepalend voor de aard en omvang van de onderhoudswerkzaamheden. In 2016 is de motie “test flexibel groenvoorziening/maaibeleid voor de periode 2016” als pilot uitgevoerd. De evaluatie was positief en daarom stellen we bij de bestuursrapportage 2017 voor deze werkzaamheden voor 2017 en verder te continueren.

Financiële gevolgen in de begroting / jaarrekening
Om het totale gemeentelijke groenonderhoud uit te voeren is in de begroting een bedrag opgenomen. De bezuinigingen en taakstellingen van de afgelopen jaren ‘in’ het groen zijn gerealiseerd. Voor de pilot “test flexibel groenvoorziening/maaibeleid voor de periode 2016” is in 2016 eenmalig € 20.000 beschikbaar gesteld.

5. Riolering

Beleidskader
In maart 2015 is het Gemeentelijk RioleringsPlan 2015-2019 (GRP 2015-2019) vastgesteld. In dit plan zijn de ambities van de gemeente op gebied van de invulling van de afvalwater- hemelwater- en grondwaterzorgplicht vastgelegd en is vastgesteld welke activiteiten uitgevoerd moeten worden om deze ambities te halen. Ook is in het GRP 2015-2019 aangegeven welke kosten hiermee gemoeid zijn en op welke wijze deze kosten gedekt worden.

Samen met het GRP 2015-2019 is een besparingsnotitie voorgelegd waarin omschreven wordt op welke wijze de gemeente (in samenwerking met Weststellingwerf en Opsterland) vorm geeft aan de besparingsopgave die in het Nationaal Bestuursakkoord Waterketen (2010) is vastgelegd. De resultaten van deze besparingsnotitie zijn verwerkt in het kostendekkingsplan dat bij het GRP 2015-2019 hoort.

Financiële gevolgen in de begroting / jaarrekening
De in het GRP 2015-2019 aangegeven kosten worden gedekt door de inkomsten van de rioolheffing. Het GRP 2015-2019 is de basis voor de gemeentelijke begroting.

6. Gymnastieklokalen

Beleidskader
Per 1 januari 2015 is het “onderhoud buitenkant” van de onderwijsgebouwen overgeheveld naar de schoolbesturen. De voorziening ‘Onderhoud onderwijsgebouwen en gymlokalen’ is daarom in 2015 opgeheven. Hiervoor is de voorziening ‘Onderhoud gymnastieklokalen’ in de plaats gekomen. De instandhouding van gymnastieklokalen blijft een gemeentelijke verantwoordelijkheid. De onderlegger hiervan is de MOP 2015-2024 Gymnastieklokalen.

Financiële gevolgen in de begroting / jaarrekening
Sinds april 2015 is de MOP 2015-2024 gereed. De jaarlijkse dotatie is met ingang van 2015 bepaald op € 45.000 en via de jaarrekening 2015 gewijzigd naar € 25.000. De MOP is conform planning uitgevoerd.

7. Overige gebouwen

Beleidskader
Het onderhoud van gemeentelijke gebouwen is grotendeels in verschillende meerjarenonderhoudsplannen opgenomen, of is gebaseerd op dagelijks noodzakelijk onderhoud. Het betreft de volgende gebouwen: het gemeentehuis, de gemeentewerf, het overslagstation, de Kompaan, molen ‘De Weijert’, gemeentelijke monumenten en woningen.

Financiële gevolgen in de begroting / jaarrekening
De beheerplannen voor het gemeentehuis, de gemeentewerf Nanningaweg en het overslagstation Nanningaweg zijn gereed. De reserve ‘onderhoud gebouwen bedrijfsvoering’ is omgevormd naar een onderhoudsvoorziening op basis van de dan vastgestelde beheerplannen. Deze voorziening wordt jaarlijks gevoed met € 64.648. In 2013 is de MOP 2014-2017 van de Kompaan vastgesteld; de jaarlijkse dotatie is met ingang van 2013 bepaald op € 39.000. Het onderhoud is conform planning en binnen het financiële kader uitgevoerd. Het onderhoud van molen ‘De Weijert’ en van de gemeentelijke monumenten is gebaseerd op planmatig onderhoud. Het onderhoud van de woningen is gebaseerd op dagelijks noodzakelijk onderhoud. In de begroting zijn hiervoor onderhoudsbudgetten opgenomen.

Sport en ICT

8. Sportaccommodaties

Beleidskader
Sinds 2007 heeft de gemeente de exploitatie en het beheer van de sportaccommodaties in handen van derden gegeven. Dit betreft sporthal de Bongerd te Haulerwijk, het sportcomplex de Boekhorst te Oosterwolde, het Bosbad te Appelscha en de Steegdenhal te Appelscha. De Exploitatieovereenkomst voor de sporthal de Bongerd, het sportcomplex de Boekhorst en het Bosbad (3 B’s) loopt tot en met 31 december 2016. Per 1 januari 2017 is er een nieuwe exploitatieovereenkomst tot en met 31 december 2021 voor sportcomplex de Boekhorst en sporthal de Bongerd. Begin 2017 komt er nieuwe budgetovereenkomst, met een looptijd van tien jaar, voor het Bosbad. De exploitatie van de Steegdenhal in Appelscha is per juni 2009 in handen van een exploitant. De overeenkomst loopt tot en met 30 juni 2017. U heeft op 23 juni 2015 de Visie Sportaccommodaties 2015-2030 vastgesteld. De visie gaat uit van het niet vervreemden van de 3 B’s, dat een derde partij het beheer en de exploitatie uitvoert en de dotatie aan de onderhoudsvoorziening wordt voortgezet.

Financiële gevolgen in de begroting/jaarrekening
Het meerjarenonderhoudsplan voor de Steegdenhal is geactualiseerd (MOP 2014-2017). Het onderhoud wordt planmatig uitgevoerd. Voor het onderhoud is een voorziening gevormd. De jaarlijkse dotatie is bepaald op € 24.800 (excl. BTW). Voor de 3 B’s is in 2013 de meerjarenonderhoudsplanning geactualiseerd. Op basis van de geactualiseerde MOP 2013-2023 is voor de jaren 2014 t/m 2016 een dotatie aan de voorziening opgenomen van bijna € 144.000 (gebaseerd op een onderhoudsperiode van 10 jaar). Op basis van de Visie Sportaccommodaties 2015-2030 zetten we de jaarlijkse dotatie van € 144.000 per 2017 voort. In 2016 zijn er nieuwe MOP’s opgesteld voor de 3 B’s (= de MOP 2017-2026); de jaarlijkse dotatie in de voorziening kan op basis van de MOP worden verlaagd. Het onderhoud in 2016 is volgens de MOP uitgevoerd.

9. Sportterreinen

Beleidskader
Het specialistische onderhoud aan de grasvelden van de gemeentelijke sportterreinen wordt in opdracht van de gemeente uitgevoerd. De basis van de onderhoudswerkzaamheden zijn de kwaliteitscriteria van de KNVB. Op basis hiervan voeren we planmatig onderhoud aan de sportvelden uit. Dit is vastgelegd in de notitie ‘Planmatig onderhoud grassportvelden’. Het overige onderhoud voeren de sportverenigingen zelf uit. Hier krijgen de sportverenigingen een jaarlijkse vergoeding voor. Om tot een gelijkmatige verdeling van de veldrenovaties te komen is in 2013 een meerjarenonderhoudsplan 2014-2018 (renovatieplan) grassportvelden opgesteld.

Financiële gevolgen in de begroting / jaarrekening
De aard en omvang van het planmatig onderhoud aan de grassportvelden is afgestemd op de beschikbare middelen. Bij de vaststelling van de Programmabegroting 2014-2017 is besloten vanaf 2014 jaarlijks voor de renovatie (1 toplaag) van grassportvelden € 45.000 (incl. BTW) beschikbaar te stellen. Het specialistisch onderhoud is conform bestek uitgevoerd en volgens planning is van één veld de toplaag vervangen.

10. ICT

Beleidskader
De afgelopen jaren is het rijksprogramma i-Nup en het dienstverleningsconcept “De overheid geeft Antwoord©” leidend geweest. De investeringen zijn gericht op verbeteren van werkprocessen en ICT systemen. In het OWO Informatiebeleidsplan 2016-2019 zijn de ontwikkelingen en doelen beschreven. De “digitale overheid 2017” en “Dienstverlening 2020” zijn de nieuwe richtinggevende programma’s. De aangestelde Digicommissaris voert regie op het rijks Digiprogramma gericht op de generieke digitale infrastructuur (GDI) tussen overheden en instellingen (o.a. mijnoverheid.nl, DigiD-poort, berichtenbox, eID-stelsel etc.). De verdergaande digitalisering vraagt continue onderhoud en aandacht voor beveiliging en beschikbaarheid van systemen. Het borgen van het prestatieniveau van de ICT systemen nu en in de toekomst is zeer belangrijk voor de gemeente. In het meerjarig investeringsplan ICT/Dienstverleningen zijn o.a. de vervangingsinvesteringen opgenomen. Ooststellingwerf en Weststellingwerf hanteren eenzelfde schema, zodat inkoopvoordelen gerealiseerd kunnen worden. Onderzocht wordt hoe te komen tot een OWO ICT begroting en vervangingsschema. In het I&A jaarplan zijn de meer projectmatige activiteiten opgenomen, zoals het uniformeren van het applicatielandschap van (OWO) vakafdelingen.

Financiële gevolgen in de begroting/jaarrekening
De ICT projecten zijn afgestemd op de beschikbare middelen. De exploitatie kosten blijven onverminderd hoog, o.a. door hoge licentie kosten. Door de met de raad gemaakte afspraak jaarlijks evt. overschotten over te hevelen, kunnen tekorten in latere jaarschijven opgevangen worden en lijken de middelen vooralsnog voldoende om onze ambities te realiseren en exploitatie te dekken.